Al sinds de prehistorie is Indonesië door de zee met de buitenwereld verbonden. Door moessonwinden ging reizen over zee snel en relatief veilig. De Indonesische eilanden vormden onderdeel van lange handelsroutes door Azië, die zelfs China verbonden met het Middellandse Zeegebied.
Niet alleen goederen, mensen en dieren reisden via handelsroutes maar ook culturele invloeden, religieuze ideeën en kunst. Boeddhistische missionarissen verspreidden vanuit India vanaf de 1e eeuw na Christus het boeddhistische gedachtengoed via handelsschepen en karavanen. Ze namen manuscripten, afbeeldingen en andere draagbare iconen mee voor religieuze bescherming, verering en bekering.
Boeddhisme dat zich via landroutes verspreidde onderging onderweg diepgaande veranderingen. Het paste zich aan verschillende culturen en lokale gewoonten aan. Maar boeddhisme dat zich via zeeroutes verspreidde onderging veel minder veranderingen. De bronzen voorwerpen in de Indonesische en Nederlandse collecties reisden overzee en lijken daarom stilistisch veel op de Indiase voorbeelden.
Vanaf de 5e eeuw had de Indiase cultuur een grote aantrekkingskracht op delen van Indonesië. Lokale vorsten gingen Sanskriet als elite taal gebruiken en stichtten hindoeïstische of boeddhistische koninkrijken. Op Java ontstond tussen de 7e en 15e eeuw een bloeiende cultuur die grootse monumenten naliet zoals het boeddhistische Borobudur en het hindoeïstische Prambanan.
Marijke Kunst
