Indisch verzet tegen de Duitse bezetters

Verhalen over heldendaden in de Tweede Wereldoorlog gaan over moedige Nederlandse verzetshelden, Engelandvaarders en strijdkrachten. Minder bekend is dat relatief veel mannen en vrouwen uit de Indische en Indonesische gemeenschappen een belangrijke rol speelden in die strijd tegen de Duitse bezetters.

Een onbekende strijd tegen het fascisme

Voor de oorlog verbleven er naar schatting enkele tienduizenden Indo-Europeanen, duizenden in voormalig Nederlands-Indië geboren Nederlanders en ca. 1000 Indonesiërs in Nederland.

Deze gemeenschappen hebben zich sterk verzet tegen het fascisme.

Maar die Indische en Indonesische deelname aan de strijd tegen de Duitse bezetters wordt weinig tot niet belicht. Na de oorlog benadrukten ze hun Indische achtergrond niet, ook niet in autobiografische boeken. Ze beschouwden zichzelf in de eerste plaats als Nederlanders.

In een brief aan zijn ouders in Indië schrijft Rudi Jansz:

‘Ik zal nooit de eerste oorlogsuren vergeten, toen er voor het eerst van mijn leven op mij geschoten werd en ik de kogels om mij heen werkelijk hoorde ‘fluiten’. De zinneloze angst eerst, gewond of gedood te worden, die onmiddellijk weggedrukt werd door andere opkomende gevoelens, als schaamte je bang te tonen’

[...] ‘Toen heb ik de dood leren kennen en was er vertrouwd mee geraakt.’

Soldaten van Oranje

Op de foto zijn van links naar rechts adjudanten van koningin Wilhelmina Peter Tazelaar, Rie Stokvis en Erik Hazelhoff Roelfzema te zien.

De Indo-Europese Peter Tazelaar was in Fort de Kock (nu Bukittinggi) geboren. Erik Hazelhoff Roelfzema was als totok in Surabaya geboren en zag zichzelf als ’een Indische jongen‘. Tazelaar en Hazelhoff zaten in de spionage groep Contact Holland. Het boek Soldaat van Oranje is gebaseerd op de avonturen van deze spionagegroep.