Waarschuwing: deze webpagina kan als emotioneel ingrijpend of confronterend worden ervaren voor mensen die te maken hebben met de pijn van koloniaal geweld, het verlies van voorouders en het verlies van een kind.
Deze webpagina is ook beschikbaar in Frans, Indonesisch, Spaans en Sranantongo. Scroll naar beneden en klik op de taal.
De collectie van Wereldmuseum bevat 3647 voorwerpen die voorouderlijke overblijfselen bevatten. Het gaat dan in de meeste gevallen om onderdelen van het menselijk lichaam zoals botten of schedels, haar of mensentanden, soms verwerkt in een kunstvoorwerp. Bijzonder aangrijpend zijn de 26 premature en pasgeboren baby’s, geconserveerd in vloeistof.
Manuwi C. Tokai maakte samen met gemeenschappen een altaar dat dient als herdenkingsplaats voor de voorouders die door het museum worden bewaard. De aanleiding hier voor is de vermoedelijk Surinaams-inheemse baby in het museumdepot. Hoewel de exacte herkomst niet met zekerheid vastgesteld is, weten we dat deze baby in 1923 via de collectie van Artis in het museum terecht kwam.
Manuwi C. Tokai heeft het initiatief genomen met een verzoek de baby terug te geven aan de gemeenschap. Wereldmuseum ondersteunt dit verzoek en werkt samen met het ministerie OCW om deze overdracht mogelijk te maken.
Een groot deel van de voorouderlijke overblijfselen in de collectie van Wereldmuseum is verzameld in de koloniale periode, vooral voor het – nu zo omstreden – rassenonderzoek. In die ongelijke machtsverhoudingen nam de kolonisator voorwerpen, kunst en zelfs voorouders - vaak zonder toestemming en soms met geweld - van de bewoners van de toenmalige koloniën mee naar eigen land. Het besef dat ze zonder toestemming uit hun oorspronkelijke context zijn gehaald, roept bij het museum gevoelens van ongemak en schuldgevoel op. Wereldmuseum voelt een diepe verantwoordelijkheid om mee te werken aan rechtvaardigheid en herstel.
Voorouders of voorouderlijke overblijfselen zijn geen gewone museumcollectie. Ze zijn mensen met verhalen, met relaties, met spirituele en culturele betekenissen. Voor veel gemeenschappen zijn ze verbonden aan pijnlijke geschiedenissen van verlies, ontheemding en onrecht. Deze mensen worden niet langer tentoongesteld. Ook in de installatie van Manuwi C. Tokai zijn geen voorouders te zien. Zij worden bewaard in het depot van het museum in afwachting van een juiste, menselijke bestemming.
Wereldmuseum doet actief onderzoek naar de herkomst van deze mensen. Onderzoek in samenwerking met herkomstgemeenschappen, in Nederland en daarbuiten, om samen te zoeken naar zorgvuldige, respectvolle en menselijke manieren om met deze geschiedenis om te gaan. Daarbij staan erkenning, rouw, dialoog en mogelijke heling centraal.
Wereldmuseum erkent dat dit een pijnlijk en beladen onderwerp is en streeft naar openheid, respect en heling. We nodigen gemeenschappen, bezoekers en betrokkenen uit om samen na te denken over hoe we met deze geschiedenis omgaan — en hoe we een menswaardige toekomst vormgeven voor deze voorouders en hun nazaten. Ook wanneer we hun herkomst niet kunnen achterhalen. We moedigen mensen aan om contact met ons op te nemen voor meer informatie of voor het voeren van een dialoog.
Heb je vragen, wil je meer weten? Ben je onderdeel van of een vertegenwoordiger van een gemeenschap? Wil je in contact komen? Bezoek onze collectiewebsite (zoekterm: menselijke resten) en/of stuur ons een e-mail via collectieinformatie@wereldmuseum.nl.
Autel commémoratif initié par Manuwi C. Tokai
En collaboration avec plusieurs communautés
Attention: Pour les personnes concernées par la douleur de la violence coloniale, la perte d’ancêtres ou d’un enfant, cette page Web peut être ressentie comme émotionnellement pénible voire heurter les sentiments.
Restes humains dans la collection du Wereldmuseum (Musée du monde)
La collection du Wereldmuseum compte 3647 objets contenant des restes humains. Dans la plupart des cas, il s’agit de parties du corps humain tels des fragments osseux ou des crânes, des cheveux ou des dents humaines, parfois des œuvres d’art incluant des matières d’origine humaine. Les 26 prématuré(e)s et nouveau-né(e)s conservé(e)s en solution aqueuse sont particulièrement bouleversant(e)s.
Autel commémoratif initié par Manuwi C. Tokai
En collaboration avec des communautés, Manuwi C. Tokai a élevé un autel servant de lieu commémoratif en l’honneur des ancêtres conservés par le musée. La dépouille d’un bébé aux réserves muséales, probablement de souche surinamaise autochtone, fut à l’origine de ce projet. Bien que sa provenance ne soit pas établie avec certitude, nous savons que ce bébé est arrivé au musée en 1923 par le biais de la collection Artis.
Manuwi C. Tokai a pris l’initiative d’une requête de restitution du bébé à la communauté. Le Wereldmuseum soutient cette démarche et collabore avec le ministère de l’Education, de la Culture et des Sciences (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap – OCW) afin de rendre possible et de faciliter ce retour.
Un lourd héritage du passé colonial
La majeure partie des restes ancestraux dans la collection du Wereldmuseum a été assemblée en période coloniale principalement à des fins de recherches, si controversées à ce jour, sur les races humaines. Dans ces relations de pouvoir inégales, le colonisateur a pris des objets, des œuvres d’art et même des ancêtres – souvent sans permission et parfois par la force – aux habitants des colonies de l’époque et les a emmenés vers la patrie. La prise de conscience face à ces retraits du contexte d’origine sans autorisation, suscite un sentiment d’inconfort et de culpabilité au sein du musée. Le Wereldmuseum ressent une profonde responsabilité et veut contribuer à la justice et à la réparation.
Personnes
Les ancêtres et leur dépouille sous quelque forme que ce soit, ne sont pas une collection muséale ordinaire. Il s’agit de personnes avec des histoires, des relations, des dimensions spirituelles et culturelles. Pour bien des communautés elles sont liées à des évènements pénibles de perte, de déracinement et d’injustice. Ces personnes ne sont plus exhibées. L’autel de Manuwi C. Tokai ne montre aucun ancêtre. Dans l’attente d’une destination juste et humaine, leurs restes humains sont conservés dans les réserves du musée.
Recherche et dialogue
Le Wereldmuseum recherche activement la provenance de ces personnes et ce en collaboration avec des communautés d’origine, aux Pays-Bas et en dehors, afin de trouver ensemble des solutions avisées, respectueuses et humaines pour appréhender cette partie de l’histoire. Au centre de ces discussions se trouvent la reconnaissance, le deuil, le dialogue et la voie vers une possible guérison.
Ensemble vers une réparation
Le Wereldmuseum reconnaît que ce sujet est pénible et lourd. Il vise la transparence, le respect et la réparation. Nous invitons communautés, visiteurs et personnes concernées à réfléchir ensemble aux tenants et aboutissants de cette tranche d’histoire en vue de trouver la voie vers un futur humain et digne pour ces ancêtres et leurs descendants, même si pour certains leur provenance reste inconnue. Nous vous encourageons à nous contacter pour plus d’information ou pour dialoguer.
En savoir plus?
Vous avez des questions ou vous voulez en savoir plus ? Faites-vous partie d’une communauté ou la représentez-vous ? Voulez-vous entrer en contact avec nous ? Visitez notre site de collection avec les mots-clés menselijke resten ou human remains (restes humains) et/ou envoyez-nous un courriel via collectieinformatie@wereldmuseum.nl.
Cet autel est élevé et réalisé en collaboration avec :
Manuwi C. Tokai teki na verantwortu fu meki wan altaar fu memre den fosisma
Wan wrokomakandra nanga difrenti grupu
Luku bun! Den pisi tori di de fu leisi dya, kan tyari sari gi den sma di na srafuten libi marki na baka yeyefasi. A lasi fu wan granwan noso pikin sa tyari furu sari.
Dedebonyo fu den granwan fu Afrikansrafu de na ini na wereldmuseum
Na kómpu fu a wereldmuseum e teri dri dusun siksi hondro fotenti nanga seibi sani fu den granwan fu den Afrikansrafu. Moro furu yu sa syi pisi fu skin, so leki bonyo, wiwiri, noso libisuma tifi, di den meki kon tron moisani.
A moro sari pisi fu syi na den tutenti-na siksi nyunnyun pikin di gebore dede noso di no libi langa. Den poti den na ini grasibatra ini libiwatra.
Wan altaar fu memre
Manuwi C. Tokai meki makandra nanga tra grupu, wan altaar fu memre ala den grawan fu na srafuten di de na ini a museum. Na altaar disi musu de leki wan presi fu memre den.
Na gronprakseri fu na pisi tori disi kon na fesi fu na ingi nyunnyunpikin ede, di de na ini a museumdepot. Alafa den no man taki nanga leti pe na nyunnyun pikin disi komopo, wi sabi dati na nyunnyun pikin disi kon na mindri a collectie fu Artis na ini a museum ini negi-ti-honderd-dri-entutwenti- dri.
Manuwi C. Tokai teki na verantwortu fu aksi dati a nyunnyun pikin kon ini anu fu na libimakandra baka.
Na wereldmuseum e kraka na prakseri disi en makandra nanga a ministeria fu OCW den e wroko fu meki na pisi tori disi teki presi..
Wan las-las yeri fu na srafuten
Wan bigi pisi fu den sani fu den fosisma fu wi na ini a wereldmuseum tyari kon na wan na ini na srafuten, spesrutu na ini a ten fu na onderzoek noso sriti fu den ras. Na ini wan ten pe bigi difrenti ben de fu makti, nanga tranga den buru teki den sani fu den fosisma fu unu nanga den fosisma srefi fu tyari go na den kondre. Disi den du, sondro fu aksi primisi.
Nanga krin prakseri fu di den kon sabi, dati nanga tranga nanga sondro primisi den pisi tori fu den fosisma fu unu doro na den kondre, na wereldmuseum e firi syen. Den e teki verantwortu fu yepi kraka na gronprakseri fu den grupu di e suku leti nanga kenki fu na pisi tori disi.
Libisuma
De fosisma fu wi nanga den bonyo fu den, di de ete, a no moi prenki fu poti na ini museum.
Den na suma di ben abi wan tori, wan denki, wan fasi fu libi, di ben abi yeye firi nanga prakseri. Gi furu grupu den historia na wan fu pen nanga lasi. So srefi wan historia pe yu no sabi yu srefi moro nanga wan fu pe leti no e taki. Den suma disi den no e poti moro na lukupresi. So srefi na ini na installatie fu sisa Manuwi C. Tokai yu no e syi den pisi tori fu den fosisma fu wi. Den e kibri den na ini a museumdepot te leki den feni na yoisti presi di musu de wan libismafasi.
Onderzoek noso sriti nanga takimakandra
Na wereldmuseum e du sriti fu sabi pe den suma disi komopo. Na sriti e du makandra nanga herkomstgemeendchappen na ini Witmankondre nanga dorosey kondre fu makandra fu suku fasi fu lobi lobi, lespeki fasi, sakafasi nanga libisuma fasi fu man tyari na historia disi na wan bun fasi.
Te we taki fu na tori disi, dan a feni srefi, row, takimakandra nanga na betre wroko fu yeye musu de na gronprakseri.
Makandra tapu na pasi fu fri
Na wereldmuseum e gi leti fu na hati pisi tori disi en e wroko fu strey gi respeki, opo yeye nanga betre wroko. Wi e kari difrenti grupu, lukuman nanga alasma di e tenapu na ini a denki fu leti fu yepi makandra fu prakseri fa fu tyari na boskopu fu na historia na tapu wan bun nanga lespeki fasi. Nanga fa wi kan sorgu gi wan lespeki tamara gi makandra nanga gi den fosi sma fu wi nanga den bakapikin. A winsi srefi unu no sabi pe den komopo, wi e kari ini wan sma fu kon kenki prakseri nanga unu.
Yu wani sabi moro?
Yu abi aksi, wan sabi moro ?.Yu na fu wan orga? Yu wani kenki prakseri? Go na unu collectiewebsite (zoekterm: menselijke resten) noso seni wan e-mail go na collectieinformatie@wereldmuseum.nl
Altar Peringatan yang diprakarsai oleh Manuwi C. Tokai
Tinggalan nenek-moyang dalam koleksi Wereldmuseum
Di dalam koleksi Wereldmuseum terdapat 3647 objek yang memuat tinggalan nenek-moyang. Sebagian besar di antaranya merupakan bagian-bagian dari tubuh manusia seperti tulang-belulang atau tengkorak, rambut atau gigi, yang terkadang diolah menjadi benda seni. Yang luar biasa mencekam adalah 26 jasad bayi yang baru lahir atau lahir dini, yang diawetkan dalam cairan pengawet.
Altar Peringatan prakarsa Manuwi C. Tokai
Bersama beberapa komunitas lokal, Manuwi C Tokai membuat sebuah altar yang berfungsi sebagai tempat untuk emperingati dan menghormati tinggalan nenek-moyang yang disimpan oleh museum. Pemicu prakarsa ini adalah jasad bayi, yang disimpan di dalam gudang/depo museum. Tinggalan itu diduga merupakan jasad bayi penduduk asli Suriname. Walaupun asal-usulnya tidak dapat ditentukan dengan pasti, namun diketahui bahwa bayi itu menjadi bagian dari koleksi museum melalui koleksi Kebun Binatang Artis.
Manuwi C Tokai berprakarsa mengajukan permohonan agar bayi itu dikembalikan kepada komunitas lokal. Wereldmuseum mendukung permohonan ini dan bekerja sama dengan Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan negeri Belanda untuk memungkinkan pengembalian itu.
Warisan Penjajahan Masa Lalu yang Sarat Emosi
Sebagian besar tinggalan nenek-moyang dalam koleksi Wereld Museum dikumpulkan di masa penjajahan untuk kepentingan penelitian ras, yang kini dianggap kontroversial. Dalam hubungan kekuasaan yang tidak setara di masa itu, para penjajah acapkali mengambil benda-benda budaya, karya seni dan bahkan tinggalan nenek-moyang –tanpa izin dan terkadang dengan cara paksa – dari penduduk negeri yang dijajah untuk dibawa ke negerinya sendiri. Kesadaran bahwa benda-benda itu direnggut tanpa izin dari konteks aslinya, menimbulkan rasa risi dan bersalah di dunia permuseuman. Wereldmuseum merasa bertanggung jawab untuk ikut bekerja sama demi keadilan dan pemulihan keadilan.
Manusia
Nenek-moyang atau tinggalan nenek-moyang bukanlah koleksi museum yang dianggap biasa. Mereka adalah manusia dengan cerita masing-masing, dengan hubungan-hubungan sosial yang bermakna spiritual dan budaya. Untuk banyak komunitas lokal, tinggalan nenek-moyang atau nenek-moyang itu sendiri berkaitan dengan kisah panjang tentang kehilangan, perampasan dan ketidakadilan. Tinggalan manusia itu kini tidak lagi dipamerkan. Instalasi Manuwi C Tokai pun tidak memamerkannya. Objek-objek itu disimpan di dalam depo/gudang museum sementara menunggu tujuan restitusi yang manusiawi dan tepat.
Penelitian dan Dialog
Wereldmuseum aktif melakukan penelitian terhadap asal-usul orang-orang itu. Penelitian itu dilakukan dengan bekerja sama dengan komunitas tempat asal tinggalan nenek-moyang atau manusia, di dalam dan di luar negeri Belanda, untuk mendapatkan cara yang bernas, manusiawi dan takzim dalam menghadapi sejarah penjajahan dan perampasan yang menyedihkan ini. Tambahan pula, yang terutama adalah memberikan pengakuan terhadap ketidakadilan yang pernah terjadi, mengungkapkan keprihatinan dan duka atas kejadian-kejadian itu, melalukan dialog dan mencari kemungkinan untuk dapat pulih kembali dari rasa duka dan terluka.
Bersama-sama menuju Pemulihan
Wereldmuseum menyadari bahwa topik ini sarat emosi dan menyakitkan sehingga kami berusaha mencapai sikap terbuka, penuh respek dan mengarah ke pemulihan dalam segala hal. Kami mengundang komunitas, pengunjung dan pihak-pihak yang terlibat untuk bersama-sama berpikir bagaimana kita akan menghadapi sejarah kelam itu – dan bagaimana kita dapat mencari bentuk yang menghargai martabat nenek-moyang serta keturunan mereka di masa depan. Juga, bilamana dan walaupun asal-usulnya tidak dapat lagi ditelusuri. Kami mendorong siapa pun agar menghubungi kami untuk mendapatkan lebih banyak informasi atau untuk ikut berdiskusi.
Ingin tahu lebih banyak?
Apakah Anda ingin bertanya ataukah ingin tahu lebih banyak? Apakah Anda merupakan anggota atau perwakilan suatu komunitas? Apakah Anda ingin menghubungi kami? Kunjungilah situs web koleksi kami (kata kunci pencarian: menselijk resten – tinggalan manusia) dan/atau kirim surel melalui collectieinformatie@wereldmuseum.nl.
Altar ini dibangun dan diciptakan atas kerja sama dengan:
Actividad permanente
ALTAR CONMEMORATIVO INICIADO POR MANUWI C. TOKAI
En colaboración con diversas comunidades
Advertencia: Esta página web puede resultar emocionalmente perturbadora o confrontativa para quienes enfrentan el dolor de la violencia colonial, la pérdida de antepasados o la pérdida de un hijo.
Restos ancestrales en la colección del Wereldmuseum
La colección del Wereldmuseum contiene 3647 objetos con restos ancestrales. Se trata principalmente de partes del cuerpo humano, como huesos, cráneos, cabello o dientes, a veces incorporados a una obra de arte. Son particularmente conmovedores los 26 bebés prematuros y recién nacidos conservados en líquido.
Altar conmemorativo iniciado por Manuwi C. Tokai
Manuwi C. Tokai, junto con las comunidades, creó un altar que sirve como monumento conmemorativo para los antepasados que son preservados por el museo. El motivo de este altar es el bebé, presumiblemente indígena de Surinam, que se encuentra en el depósito del museo. Aunque no se ha determinado con certeza su origen exacto, sabemos que este bebé llegó al museo en 1923 a través de la colección Artis.
Manuwi C. Tokai tomó la iniciativa y solicitó la devolución del bebé a la comunidad. El Wereldmuseum apoya esta petición y trabaja con el Ministerio de Educación, Cultura y Ciencia para facilitar su traslado.
Un legado cargado del pasado colonial
Una gran parte de los restos ancestrales de la colección del Wereldmuseum fue recolectada durante el período colonial, principalmente para la -ahora controvertida- investigación de razas. En estas relaciones desiguales de poder, el colonizador tomó de los habitantes de las entonces colonias objetos, arte e incluso antepasados – muchas veces sin permiso y a veces por la fuerza -, para llevarlos a su propio país. La constatación de que han sido sacados de su contexto original sin permiso genera sentimientos de incomodidad y culpa en el museo. El Wereldmuseum siente una profunda responsabilidad de contribuir a la justicia y a la recuperación.
Personas
Los ancestros o restos de ancestros no son simplemente una colección de museo. Son personas con historias, relaciones y significados espirituales y culturales. Para muchas comunidades, están vinculados a dolorosas historias de pérdida, desplazamiento e injusticia. Estas personas ya no están en exhibición. La instalación de Manuwi C. Tokai tampoco tiene antepasados. Están guardados en el almacén del museo, a la espera de un destino adecuado y humano.
Investigación y diálogo
El Wereldmuseum investiga activamente los orígenes de estas personas. Esta investigación se lleva a cabo en colaboración con las comunidades de origen, tanto en los Países Bajos como en el extranjero, para explorar conjuntamente maneras cuidadosas, respetuosas y humanas de abordar esta historia. El reconocimiento, el duelo, el diálogo y la posibilidad de sanación son fundamentales en este proceso.
Juntos hacia la recuperación
El Wereldmuseum reconoce que este es un tema doloroso y delicado, y se esfuerza por promover la apertura, el respeto y la sanación. Invitamos a las comunidades, visitantes y partes interesadas a reflexionar juntos sobre cómo abordamos esta historia y cómo damos forma a un futuro digno para estos antepasados y sus descendientes, incluso si no podemos determinar sus orígenes. Animamos a las personas a contactarnos para obtener más información o para dialogar.
¿Quieres saber más?
¿Tienes preguntas o quieres saber más? ¿Formas parte o representas a una comunidad? ¿Quieres contactarnos? Visita el sitio web de nuestra colección (término de búsqueda: menselijke resten (restos humanos)) y/o envíanos un correo electrónico a collectieinformatie@wereldmuseum.nl.
En colaboración con:
