Persbericht: De duisternis ontvluchten – een interventie door Issam Kourbaj

De installatie van duizenden miniatuurbootjes is het centrale punt van de expositie en is speciaal voor de Lichthal van het Tropenmuseum gemaakt. Ze tellen en herdenken de dagen, weken, maanden en jaren dat de Syrische crisis duurt. De bootjes zijn door BBC Podcast A History of the World in 100 Objects uitgeroepen als het meest representatieve kunstwerk van nu. Daarnaast is de expositie opgebouwd uit kunstobjecten van de NMVW-collectie en musea als Naturalis en het RMO. Een vijfduizend jaar oude Syrische eye-idol, een beeld met ingesneden ogen en bruikleen van RMO Leiden, inspireerde Kourbaj om geblinddoekt beeldjes uit Aleppo-zeep te snijden. Een opvallende 19e-eeuwse Iraanse almanak ligt onder een kalender gemaakt van gebruikte lucifers. En Kourbaj combineert zijn gedicht, dat hij met de hand op de achterkant van 366 gebruikte postzegels schreef, met een Arabisch schrift uit Indonesië. Deuren uit Aleppo die aan het plafond hangen en kinderschoenen zonder zool die de migratie naar Europa markeren, leiden de bezoeker door de Lichthal van het museum. Kourbaj gebruikt regelmatig afgedankte materialen, die voor hem een diepere verbinding met het leven van alledag hebben.

Hoewel Kourbaj’s werk een reflectie op Syrië is, het verhaal dat hij vertelt is groter. Het is een verhaal over verlies en conflict, maar ook een verhaal over hoop. Net als zaden willen we een plek om te wortelen, een plek om erbij te horen. Het thema van zaden en vernieuwing in de tentoonstelling brengt een element van broodnodige hoop. Een deel van de miniatuurbootjes bevat daarom een zaadje. Het Koninklijk Instituut voor de Tropen plant Syrische zaden, die gedoneerd zijn door International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA) op het terras van café de Tropen. De zaden zullen aan het einde van de tentoonstelling gebruikt worden voor het maken van brood.  

Issam Kourbaj is geboren in Suweida, Syrië. Kourbaj volgde een opleiding aan het Instituut voor Schone Kunsten in Damascus, het Repin Instituut voor Schone Kunsten en Architectuur in Leningrad (Sint-Petersburg) en aan Wimbledon School of Art (Londen). Sinds 1990 woont en werkt hij in Cambridge, waar hij onder meer lector in Art was aan Christ’s College. Sinds 2011 heeft de kunst van Kourbaj betrekking op de Syrische crisis. Het werk reflecteert op het lijden van zijn mede-Syriërs en de vernietiging van het cultureel erfgoed. Kourbaj’s werk is op grote schaal tentoongesteld door onder meer het British Museum, V&A, Venetië Biënnale 2019 en meest recentelijk het Pergamon museum. In december 2020 werd zijn bootsculptuur Dark Water, Burning World gekozen als het 101ste  object in het gerenommeerde BBC-programma A History of the World in 100 Objects, als het meest representatieve kunstwerk van nu. Kourbaj’s werk zal worden opgenomen in de tentoonstelling Reflections: contemporary art of the Middle East and North Africa van het British Museum. In 2023 wordt het werk van de kunstenaar in Cambridge groots gepresenteerd door Kettle’s Yard en The Heong Gallery.

noot voor de redactie – niet ter publicatie 

Voor meer informatie en/of interviewaanvragen neem contact op met persvoorlichting, Sze Man Ho: szeman.ho@wereldculturen.nl of tel: 06-53142695.